شناخت و انواع فرآیندهای شناختی

شناخت اصطلاحی است که به فرآیندهای ذهنی مربوط به کسب دانش و درک مربوط می شود. فرآیندهای شناختی شامل تفکر، دانستن، به خاطر سپردن، قضاوت و حل مسئله است. این فرآیندها عملکردهای سطح بالایی از مغز بوده، و شامل زبان، تخیل، ادراک و برنامه ریزی است.

روانشناسی شناختی رشته ای از روانشناسی است که نحوه تفکر افراد و فرآیندهای مربوط به شناخت را بررسی می کند.

انواع فرآیندهای شناختی

فرآیندهای شناختی انواع مختلفی دارند که عبارتند از:

  • توجه: توجه یک فرآیند شناختی است که به افراد اجازه می دهد تا روی محرک خاصی در محیط تمرکز کنند.
  • زبان: زبان و رشد زبان فرآیندهای شناختی هستند که شامل توانایی درک و بیان افکار از طریق کلمات گفتاری و نوشتاری می باشند، و این امکان را فراهم می کنند که با دیگران ارتباط برقرار کنیم، و نقش مهمی در تفکر دارند.
  • یادگیری: یادگیری به فرآیندهای شناختی که شامل چیزهای جدید، تلفیق اطلاعات و یکپارچه سازی آن ها با دانش قبلی است، نیاز دارد.
  • حافظه: حافظه یک فرآیند شناختی مهم است که به افراد امکان رمزگذاری، ذخیره و بازیابی اطلاعات را می دهد. در واقع حافظه یک قسمت مهم در فرآیند یادگیری است، و به افراد اجازه می دهد تا دانش خود را در مورد جهان و گذشته شخصی خود حفظ کنند.
  • ادراک: ادراک یک فرآیند شناختی است که به افراد اجازه می دهد اطلاعات را از طریق حواس خود (احساس) دریافت کنند، و سپس از این اطلاعات برای پاسخگویی و تعامل با جهان استفاده کنند.
  • اندیشه: اندیشه بخشی اساسی در هر فرآیند شناختی است. اندیشه این اجازه را به افراد می دهد تا در تصمیم گیری، حل مسئله و استدلال در سطوح بالاتر شرکت کنند.

کاربرد فرآیندهای شناختی

فرآیندهای شناختی بر همه جنبه های زندگی، از مدرسه، کار تا روابط فرد تأثیر می گذارد. برخی از موارد استفاده خاص برای این فرآیندهای شناختی شامل موارد زیر است:

یادگیری چیزهای جدید

یادگیری نیاز به این دارد که بتوانید اطلاعات جدیدی را کسب کنید، خاطرات جدیدی را شکل دهید، و با چیزهای دیگری که از قبل می دانید، ارتباط برقرار کنید. محققان و مربیان با استفاده از دانش خود در مورد این فرآیندهای شناختی، با تهیه مطالب آموزنده برای آموزش افراد در یادگیری مفاهیم جدید به آن ها کمک می کنند.

یادگیری
Pexels/ Learning New Things
شکل گیری حافظه

حافظه یکی از موضوعات اصلی مورد توجه در زمینه روانشناسی شناختی است. اینکه چگونه هر چیزی را به یاد می آوریم، چه چیزهایی را به یاد می آوریم، و چه چیزهایی را فراموش می کنیم، موارد زیادی را در مورد نحوه عملکرد فرآیندهای شناختی نشان می دهد.

در حالی که افراد معمولاً فکر می کنند حافظه تقریباً شبیه دوربین فیلمبرداری است، وقایع زندگی را با دقت ضبط و فهرست کرده، و آن ها را برای یادآوری های بعدی ذخیره می کند، اما تحقیقات نشان داده است که حافظه بسیار پیچیده تر از آن چیزی است که فکر می کنیم.

تصمیم گیری ها

هر زمان که افراد هر نوع تصمیمی می گیرند، این تصمیم آن ها شامل قضاوت درباره چیزهایی است که پردازش کرده اند. این مسأله ممکن است شامل مقایسه اطلاعات جدید با دانش قبلی، ادغام اطلاعات جدید با ایده های موجود، یا حتی جایگزینی دانش قدیمی با دانش جدید قبل از انتخاب باشد.

تأثیر شناخت

فرآیندهای شناختی تأثیر گسترده ای بر زندگی روزمره تا سلامت کلی فرد دارند.

ادراک جهان

در حالی که احساسات خود را از دنیای اطراف خود درک می کنید، ابتدا باید اطلاعاتی که می بینید، می شنوید، می چشید، لمس می کنید و بو می کنید، به سیگنال هایی تبدیل شود که مغز شما بتواند آن ها را درک کند. روند ادراکی این امکان را به شما می دهد که اطلاعات حسی را دریافت کرده، و آن ها را به سیگنالی تبدیل کنید که مغز شما بتواند آن را درک و بر اساس آن عمل کند.

شکل گیری عقاید

جهان مملو از تجربیات حسی بی پایان است. برای معنا بخشیدن به همه این اطلاعات دریافتی، برای مغز مهم است که بتواند تجربه شما از جهان را تا اصول اساسی کاهش دهد. شما همه چیز را به خاطر می آورید، بنابراین وقایع به مفاهیم و ایده های حیاتی و مورد نیاز شما تقلیل می یابند.

پر کردن شکاف ها

علاوه بر کاهش اطلاعات برای به یادماندنی تر و قابل درک ترشدن آن ها، افراد ضمن بازسازی، به بیان جزئیات این خاطرات نیز می پردازند. در برخی موارد، این اتفاق زمانی می افتد که افراد در تلاشند چیزی را به خاطر بسپارند. وقتی اطلاعات قابل یادآوری نیست، مغز گاهی اوقات داده های از دست رفته را با آنچه به نظر مناسب می رسد، پر می کند.

تعامل با جهان

شناخت نه تنها شامل مواردی است که درون سر ما می گذرد، بلکه چگونگی تأثیر این افکار و فرآیندهای ذهنی بر اعمال ما را نیز شامل می شود. توجه ما به جهان پیرامون، خاطرات حوادث گذشته، درک زبان، قضاوت درباره نحوه کار جهان و توانایی حل مشکلات، همه به نحوه رفتار و تعامل ما با محیط پیرامون کمک می کند.

نکاتی درباره فرآیندهای شناختی

فرآیندهای شناختی تحت تأثیر طیف وسیعی از عوامل از جمله ژنتیک و تجربیات قرار می گیرند. اگرچه نمی توانید ژنتیک خود را تغییر دهید، کارهایی وجود دارد که می توانید برای محافظت و به حداکثر رساندن توانایی های شناختی خود انجام دهید:

  • سالم ماندن. فاکتورهای سبک زندگی مانند تغذیه سالم و ورزش منظم می توانند بر عملکرد شناختی شما تأثیر بگذارند.
  • انتقادی بیندیشید. فرضیات خود را زیر سوال ببرید، و در مورد افکار، عقاید و نتیجه گیری های خود سوال بپرسید.
  • کنجکاو باشید و به یادگیری ادامه دهید. یک راه عالی برای منعطف ساختن توانایی های شناختی این است که خود را برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جهان به چالش بکشید.
  • از انجام چند کار به طور همزمان صرف نظر کنید. اگرچه به نظر می رسد انجام چندین کار به صورت هم زمان به شما کمک می کند تا کار خود را سریعتر انجام دهید، اما تحقیقات نشان داده است که در واقع هم بهره وری و هم کیفیت کار کاهش می یابد.

مشکلات احتمالی

لازم به یادآوری است که این فرآیندهای شناختی پیچیده و اغلب ناقص هستند. برخی از مشکلات احتمالی که می توانند بر شناخت تأثیر بگذارند، عبارتند از:

  • مشکلات توجه: توجه انتخابی منبع محدودی است. بنابراین علل مختلفی وجود دارد که تمرکز بر همه چیز را در محیط دشوار می کند. به عنوان مثال نقص توجهی Attentional blink زمانی اتفاق می افتد که آنچنان روی چیزی متمرکز شده باشید که چیز دیگری را که دقیقاً مقابل شما رخ می دهد، نمی بینید.
  • مشکلات و محدودیت های حافظه: حافظه کوتاه مدت به طور شگفت انگیزی کوتاه است، و معمولاً فقط 20 تا 30 ثانیه طول می کشد. از طرف دیگر، حافظه بلند مدت می تواند به طرز شگفت انگیزی پایدار و ماندگار باشد، و سال ها و حتی چندین دهه طول بکشد. همچنین حافظه می تواند به طرز شگفت آوری شکننده و خطاپذیر باشد. بعضی اوقات فراموش می کنیم و در حالات دیگر تحت تأثیر اطلاعات غلطی قرار می گیریم، که حتی می تواند منجر به شکل گیری خاطرات نادرست شود.
  • سوگیری شناختی: سوگیری شناختی خطاهای سیستماتیک در تفکر مربوط به نحوه پردازش و تفسیر اطلاعات افراد در مورد جهان است. سوگیری تأییدی یکی از مثال های متداول است که فقط به اطلاعاتی که با عقاید شما همسو هستند، توجه می کنید. در حالی که شواهدی را که عقاید شما را تأیید نمی کند، نادیده می گیرید.

مقالات مرتبط: در مورد روانشناسی شناختی و ذهن درمانی چه می دانید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.