استرس بخشی از زندگی روزمره است و با حضور در این دنیای ارتباطات بیشتر می شود، که می تواند تبدیل به یک مشکل شود. زیرا انواع مختلفی از تأثیرات جسمی و روانی منفی منجر به یک زندگی پر استرس وجود دارد. در این مقاله به برخی از دلایل استرس و اثرات منفی ناشی از آن، و همچنین نحوه شناسایی و کاهش استرس پرداخته خواهد شد. راه های آسان زیادی برای کاهش استرس و افزایش بهزیستی وجود دارد، بنابراین این مقاله راهکارهای عملی را ارائه می دهد که با استفاده از آن ها هرکسی می تواند استرس را در زندگی خود کم کند.
ابتدا باید بین استرس مثبت و استرس منفی تمایز قائل شد. استرس مثبت استرس سالم است، مانند استرسی که ما را وادار می کند تا خود را برای یک امتحان، مصاحبه شغلی یا یک رویداد مهم آماده کنیم. از طرف دیگر، استرس منفی استرس ناسالم است، مانند استرسی که باعث می شود افراد فکر کنند برای آزمون، مصاحبه شغلی یا سایر رویدادهایی که آماده می شوند، کافی نیستند و به آمادگی یا عملکرد آن ها کمک نمی کند.
در حالی که هر دو نوع استرس برای تحقیق و بحث مهم هستند، در این بخش ما بر روی استرس منفی (یا پریشانی)، استرس ناسالمی که در زندگی روزمره با آن روبرو هستیم، و نحوه کاهش و شناسایی آن تمرکز خواهیم کرد.
تأثیرات فیزیکی استرس
در حالی که مردم اغلب از عواقب روانشناختی زندگی با استرس زیاد آگاه هستند، علائم جسمی بسیاری نیز وجود دارد که از استرس بیش از حد ناشی می شود.
به عنوان مثال، مطابق گزارش انجمن روانشناسی آمریکا، استرس می تواند باعث کشیدگی عضلانی، مشکلات تنفسی، مشکلات قلبی (که می تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود)، افزایش قند خون، سوزش معده، رفلاکس اسید، مشکلات هضم و مشکلات باروری در هر دو گروه زنان و مردان شود. سایر علائم جسمی استرس شامل خستگی، مشکلات خواب و سردرد است.
در حالی که استرس می تواند منجر به علائم جسمی عمومی شود، همچنین می تواند علائم جسمی را در شرایط خاص تر تشدید کند. به عنوان مثال، استرس زناشویی منجر به پیامدهای قلبی عروقی بدتر در زنان متاهل با بیماری قلبی می شود.
استرس کاری می تواند منجر به افزایش خطر بیماری های قلبی عروقی و همچنین افزایش خطر مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی شود. در میان مردان مبتلا به اچ آی وی، استرس حتی می تواند منجر به نتایج بدتر مرتبط با ایدز شود.
تأثیرات روانی استرس
اکنون که علائم جسمی استرس را بررسی کردیم، وقت آن است که در مورد علائم عاطفی و روانی شناخته شده استرس بحث کنیم.
برای شروع، استرس می تواند منجر به اضطراب، افسردگی، مشکلات مربوط به تمرکز، خشم، مصرف مواد مخدر، الکل یا دخانیات و دوری از اجتماع شود. در حالی که استرس می تواند منجر به بروز دوره های افسردگی شود، همچنین می تواند به طور خاص منجر به ایجاد اختلال افسردگی اساسی شود.
مانند علائم جسمی استرس که در بخش قبل توصیف شد، استرس می تواند در شرایط خاص تر منجر به پیامدهای منفی عاطفی و روانی نیز شود. به عنوان مثال، معلمانی که استرس بیشتری در کلاس تجربه می کنند، رضایت شغلی کمتری دارند و از خودکارآمدی کمتری برخوردارند.
نهایتا، استرس می تواند افراد را نسبت به اثرات منفی روانشناختی مسائل مالی، مانند اضطراب و مسائل بین فردی حساس تر کند. این نتیجه نشان می دهد که استرس نه تنها علائم خاص خود را دارد، بلکه می تواند عواقب سایر رویدادهای منفی زندگی را نیز بدتر کند.
چه عواملی باعث ایجاد استرس می شوند
از آنجا که استرس بخش مهمی از زندگی روزمره است، نحوه شناسایی و کاهش برخی از نقاط مختلفی که استرس از آن نشأت می گیرد، از اهمیت زیادی برخوردار است.
به طور کلی، استرس می تواند از وقایع مهم زندگی مانند مهاجرت به کشوری دیگر ناشی شود، اما عوامل استرس زای معمول مانند “مسائل خانوادگی، مسائل مربوط به سلامتی شخصی، تلاش برای حفظ سبک زندگی سالم، نگرانی برای سلامتی دیگران، مسائل موجود در محل کار، و مسائل مالی” نیز وجود دارند.
عوامل استرس زای جدیدی نیز در دنیای مدرن ناشی از فناوری وجود دارد، زیرا بار ارتباطی ناشی از ارسال، دریافت و بررسی ایمیل های خصوصی و پیام های رسانه های اجتماعی، و همچنین دیگر فعالیت های اینترنتی، به طور قابل توجهی با افزایش استرس مرتبط است.
همچنین دلایل مشخص تری مانند عوامل استرس زا در محیط کار یا عوامل استرس زای بین فردی برای استرس وجود دارد. به عنوان مثال، در مورد معلمان، استرس می تواند ناشی از کار بیش از حد باشد، اما علاوه بر آن می تواند ناشی از سر و صدای زیاد دانش آموزان نیز باشد.
از طرف دیگر، داشتن یک دید منفی به روابط فردی، مانند احساس عدم اطمینان در رابطه عاشقانه، می تواند منجر به افزایش پاسخ استرس شود، که خود می تواند اثرات منفی استرس را تشدید کند.
خانواده، مدیتیشن و آموزش می توانند استرس را کاهش دهند
خواه فرد بخواهد استرس خود را در یک گروه یا به تنهایی کاهش دهد، یا اینکه بخواهد از طریق درمان آن را کنترل کند، خوشبختانه روش های مختلفی برای شناسایی و کاهش استرس وجود دارد.
یکی از راه های کاهش استرس، بودن در میان خانواده است، زیرا اولویت دادن به خانواده و داشتن روابط فامیلی قوی می تواند اثرات منفی سطح بالای استرس را از بین ببرد.
در میان روش های مبتنی بر درمان برای کاهش استرس، یک متاآنالیز مشخص کرد که مداخلات شناختی-رفتاری موثرترین راه برای کاهش استرس هستند. روش های غیر درمانی دیگری برای کاهش استرس مانند کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی نیز وجود دارد.
در حقیقت، مطالعه ای نشان داد که کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی با دوز پایین منجر به کاهش استرس در حد کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی منظم می شود. این نشان می دهد که حتی تلاش های کوچک در کاهش استرس نیز می تواند موثر باشد، بنابراین لازم نیست برنامه های کاهش استرس فقط به افرادی که وقت کافی برای برنامه های طولانی دارند، محدود شود.
به عبارت دیگر، حتی فقط کمی آموزش در مورد شناسایی و کاهش استرس می تواند موثر باشد. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است كه یك برنامه آموزش فراغت در كاهش استرس افراد مسن موثر است. این برنامه آن ها را تشویق می کرد تا به این فکر کنند که چگونه اوقات فراغت را در زندگی خود تمرین کنند، و چند روش را به آن ها پیشنهاد می دهد که بتوانند با استفاده از آن ها اوقات فراغت را به روزهای خود اضافه کنند.
استرس بخشی از زندگی همه افراد است، اما سطح استرس کنترل نشده می تواند انواع پیامدهای منفی عاطفی، روانی و جسمی را به دنبال داشته باشد. اولین کلید برای کاهش استرس در زندگی ما شناسایی عوامل استرس زا در زندگی است، به طوری که می توانیم هر چیزی را که باعث ایجاد استرس و ناراحتی ما می شود، از زندگی خود حذف کنیم.
بیشتر بخوانید: چگونه از شر افکار مزاحم و سرزده خلاص شویم
