سوگیری تأییدی چیست

عقاید و باورهای شما از کجا ناشی می شود؟ اگر مانند اکثر مردم هستید، پس به احتمال زیاد شما هم احساس می کنید که عقاید شما بر اساس نتیجه سال ها تجربه و تجزیه و تحلیل عینی از اطلاعات در دسترس تان منطقی، معقول و بی طرفانه هستند. در واقع، همه ما مستعد ابتلا به یک مشکل چالش برانگیز هستیم که با عنوان سوگیری تأییدی شناخته می شود. عقاید ما غالباً مبتنی بر توجه به اطلاعاتی است که از آن ها پشتیبانی می کند، و در عین حال تمایل به نادیده گرفتن اطلاعاتی داریم که باورهای ما را به چالش می کشند.

درک سوگیری تأییدی

سوگیری تأییدی نوعی از سوگیری شناختی است که اطلاعاتی را که عقاید یا سوگیری های موردعلاقه مان را تأیید می کند، شامل می شود.

به عنوان مثال، تصور کنید شخصی عقیده دارد که افراد چپ دست خلاق تر از افراد راست دست هستند. هرگاه این شخص با افرادی روبرو شود که چپ دست و خلاق است، اهمیت بیشتری برای این “شواهد” که از باورهای قبلی او پشتیبانی می کند، قائل می شود. حتی ممکن است این فرد به دنبال شواهد بیشتری برای اثبات این موضوع باشد، و در عین حال مثال هایی را که از باور او پشتیبانی نمی کنند، نادیده بگیرد.

سوگیری های تأیید بر نحوه جمع آوری اطلاعات، و همچنین بر نحوه تفسیر و یادآوری اطلاعات تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، افرادی که از موضوعی خاص حمایت می کنند یا مخالف آن هستند، نه تنها برای پشتیبانی از باور خود به دنبال اطلاعات می گردند، بلکه اخبار را نیز به گونه ای تفسیر می کنند که با عقاید آن ها همسو باشد. همچنین جزئیات را به گونه ای به یاد می آورند که این نگرش ها را تقویت کند.

سوگیری تأییدی در عمل

موضوع حق مالکیت اسلحه را در نظر بگیرید. فرض کنیم شخصی از قانون کنترل اسلحه حمایت می کند. او به دنبال داستان های خبری و نظراتی است که نیاز به محدودیت در مالکیت اسلحه را بازگو می کند. زمانی که این فرد داستان های مربوط به تیراندازی را در رسانه ها می شنود، آن ها را به گونه ای تفسیر می کند که از عقاید او پشتیبانی کنند.

از طرف دیگر، شخص دیگری کاملاً مخالف کنترل اسلحه است. وی منابع خبری همسو با موقعیت خود را دنبال می کند. وقتی اخبار مربوط به تیراندازی را می بیند، آن ها را به گونه ای تفسیر می کند که دیدگاه فعلی او را تأیید کنند.

این دو نفر نظرات بسیار متفاوتی در مورد یک موضوع دارند، و تفسیر آن ها بر اساس اعتقادات آن ها است. حتی اگر خبر یکسانی را بخوانند، سوگیری آن ها به گونه ای که آن ها جزئیات را درک می کنند، و عقاید آن ها را بیشتر تأیید می کند، شکل می گیرد.

سوگیری تأییدی
Google Images/ Confirmation Bias

تأثیر سوگیری تأییدی

در دهه 1960، یک روانشناس شناختی به نام پیتر ویسون آزمایش های زیادی انجام داد که به عنوان قانون ویسون شناخته می شود. وی نشان داد كه مردم تمایل به جستجوی اطلاعاتی دارند كه عقاید آن ها را تأیید می كند. متأسفانه، این نوع سوگیری می تواند ما را از نگاه عینی به موقعیت ها باز دارد. همچنین می تواند بر تصمیماتی که می گیریم تأثیر بگذارد، و منجر به انتخاب های نادرست یا ضعیف شود.

به عنوان مثال، در طول یک دوره انتخابات، افراد تمایل دارند به دنبال اطلاعات مثبتی که نامزدهای مورد علاقه آن ها را خوب نشان می دهد، باشند. آن ها همچنین به دنبال اطلاعاتی خواهند بود که کاندیدای رقیب را منفی نشان دهد.

این افراد با جستجوی حقایق عینی، تفسیر اطلاعات به گونه ای که فقط از عقاید آن ها پشتیبانی کند، و به خاطر سپردن جزئیاتی که این عقاید را حفظ می کنند، اغلب اطلاعات مهم را از دست می دهند. این جزئیات و حقایق ممکن است در تصمیم گیری آن ها در مورد حمایت از یک نامزد انتخاباتی تأثیر داشته باشد.

نظرات متخصصان

سی. جیمز گودوین در کتاب خود در تحقیق در روانشناسی، مثالی از سوگیری تأییدی را در مورد حس ششم ارائه می دهد.

افرادی که به حس ششم اعتقاد دارند، وقتی به مادر خود فکر می کنند، و بلافاصله پس از آن تلفن آن ها زنگ می خورد، و فرد پشت خط مادرشان است، این اتفاق را کاملا غیرتصادفی قلمداد می کنند. با این حال، آن ها اتفاقات بسیاری را نادیده می گیرند. به طور مثال، هنگامی که (الف) در مورد مادرشان فکر می کنند، و او تماس نمی گیرد، و (ب) در مورد مادر خود فکر نمی کنند، و او تماس می گیرد.

سوگیری تأییدی نه تنها در اعتقادات شخصی ما دیده می شود، بلکه می تواند در فعالیت های حرفه ای ما نیز تأثیر بگذارد. در کتاب روانشناسی پیتر او. گری مثالی ارائه شده است که نشان می دهد سوگیری تأییدی چگونه می تواند بر تشخیص پزشک تأثیر بگذارد.

گروپمن (2007) خاطر نشان كرد كه سوگیری تأییدی همراه با سوگیری دسترس پذیری می تواند در ایجاد تشخیص اشتباه یک پزشك تأثیر بگذارد. دكتری كه به یك فرضیه خاص در مورد بیماری رسیده است، ممکن است سوالاتی را مطرح كند و به دنبال شواهدی باشد كه تمایل به تأیید این تشخیص وی دارد، و در عین حال از شواهدی که تشخیص وی را رد می کنند، چشم پوشی کند.

گروپمن معتقد است آموزش پزشكی باید شامل یك دوره استدلال استقرایی باشد، تا پزشكان جدید را از چنین سوگیری هایی آگاه سازد. به نظر وی آگاهی منجر به خطاهای تشخیصی كمتری خواهد شد. یك متخصص خوب فرضیه اولیه خود را با جستجوی شواهد علیه این فرضیه می آزماید.

سخن آخر

متأسفانه، همه ما دچار سوگیری تأییدی می شویم. حتی اگر فکر می کنید بسیار روشن فکر هستید، و قبل از نتیجه گیری همه واقعیت ها را مشاهده می کنید، باز هم این احتمال وجود دارد که نهایتا برخی سوگیری ها در شکل گیری نظر شما تأثیر داشته باشد. ممانعت از این تمایل طبیعی بسیار دشوار است.

با این اوصاف، اگر در مورد سوگیری تأییدی اطلاعاتی داشته باشیم و واقعیت وجود آن را بپذیریم، می توانیم تلاش کنیم تا با کنجکاوی در مورد نظرات مخالف آن را تشخیص دهیم، و واقعاً به سخنان دیگران و دلایل آن ها گوش دهیم. این کار می تواند به ما کمک کند تا مسائل و باورها را از منظر دیگری بهتر ببینیم، گرچه هنوز هم باید بسیار آگاه باشیم تا از سوگیری های تأییدی رها شویم.

بیشتر بخوانید: مدیریت استرس برای افراد درونگرا

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.