تأثیر استرس بر حافظه افراد

کمی استرس برای هر کسی، می تواند باعث ایجاد انگیزه برای انجام کارها شود. در حالی که، استرس زیاد اغلب به جای اینکه تأثیر مثبتی داشته باشد، می تواند همانند یک مانع عمل کند. این مسأله در بسیاری از موارد مانند رفتارهای تقویت کننده سلامت، روابط و حتی خاطرات افراد صادق است. استرس می تواند نحوه شکل گیری و بازسازی خاطرات را تحت تأثیر قرار داده، و حتی بر نحوه عملکرد حافظه نیز تأثیر بگذارد. در این قسمت نتیجه تحقیقات در مورد تأثیر استرس بر حافظه افراد آورده شده است.

استرس و حافظه

استرس می تواند بر نحوه شکل گیری خاطرات تأثیر بگذارد. هنگامی که استرس دارید، ایجاد خاطرات کوتاه مدت، و تبدیل آن خاطرات کوتاه مدت به خاطرات بلند مدت سخت تر خواهد شد. به عبارت دیگر، یادگیری به هنگام استرس دشوارتر می شود.

استرس می تواند بر نوع خاطرات ایجاد شده در مغز نیز تأثیر بگذارد. اگر در طول یک رویداد دچار استرس شویم، ممکن است به هنگام یادآوری جزئیات این رویداد دچار مشکل شویم. زیرا استرسی که احساس می کنیم، درک و همچنین توانایی ما را در یادآوری آنچه که در آن لحظه مشاهده کرده ایم، تحت تأثیر قرار می دهد. این موضوع دلیل بر آن است که چرا شهادت شاهدان عینی غیر قابل اعتماد است – افراد می توانند کاملاً مطمئن باشند که چیز خاصی را دیده اند، اما این بدان معنی نیست که به هیچ وجه اشتباه نمی کنند.

همچنین خاطرات  می توانند پس از شکل گیری تغییر کنند. در حقیقت، هر بار که حافظه خود را بازیابی می کنیم، آن را با تجربه فعلی خود تطابق می دهیم. مانند زمانی که چیزی را از یک قفسه برداشته، و دوباره سر جای خود قرار می دهیم، و اثر انگشت دستی را که برای آخرین بار استفاده شده، بر روی آن جا می گذاریم.

 تحقیقات نشان می دهد اگر از افراد پرس و جو شود، و در مورد چیزی که تجربه کرده اند، اطلاعات گمراه کننده ای به آن ها داده شود، این اطلاعات حافظه آنها را تحت تأثیر قرار می دهد. به دلیل اینکه این اطلاعات آخرین رویدادهای ثبت شده در حافظه فرد هستند، یادآوری مجدد آن ها راحت تر می باشد. بنابراین، می توان خاطرات کاذب را به خوبی در ذهن افراد ایجاد کرد.

اخیرا متا آنالیزی روی 113 مطالعه مرتبط با استرس انجام شد. به این معنا که محققان مطالعات مستقل بسیاری را در مورد استرس و حافظه بررسی کردند، تا بتوانند یافته های اساسی را در مورد تأثیر استرس بر حافظه تعیین کنند. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می دهد استرس بر حافظه تأثیر می گذارد، و این مطالعات تأییدی بر این تحقیقات بوده اند:

یکی از جالب ترین یافته ها این بود که اگر استرس قبل یا در طول رمزگذاری اطلاعات، و به عبارتی در زمان تشکیل حافظه ایجاد شود می تواند مانع از ایجاد خاطرات شود. خبر خوب این است که مابین رمزگذاری و شکل گیری حافظه تاخیر کوتاهی وجود داشته است. همچنین ، اگر مطالبی که آموخته می شود مستقیما با عوامل استرس زا مرتبط باشند، در واقع حافظه بهبود می یابد. حتی استرس پس از رمزگذاری اطلاعات، باعث بهبود شکل گیری حافظه و همچنین بازیابی آن می شود. یعنی استرس پس از شکل گیری حافظه در واقع باعث ایجاد حافظه بهتر می شود.

استرس باعث افزایش کورتیزول شده است. اما مقدار کورتیزول ارتباط مستقیمی با تأثیر استرس بر حافظه ندارد. این بدان معناست که اگر هنگام پاسخ به استرس، کورتیزول بیشتری تولید کنید، لزوماً به این معنا نیست که حافظه شما نسبت به کسی که ترشحات هورمونی کمتری دارد، بیشتر دچار اختلال می شود. نکته جالب این است که زنانی که قرص های ضد بارداری خوراکی مصرف می کردند، تأثیر منفی کمتری را تجربه کردند.

همچنین استرس می تواند باعث خستگی افراد شود، که این مسأله می تواند منجر به اختلالات شناختی شامل موارد مرتبط با توجه و حافظه کاری شود. متأسفانه، اختلال در حافظه حتی سه سال بعد نیز قابل تشخیص است. این مسأله بر اهمیت مدیریت استرس، و آگاهی از تأثیر استرس بر حافظه، قبل از رسیدن به این مرحله تأکید می کند.

بیشتر بخوانید: نکاتی برای هدف گذاری در زندگی

حافظه خود را در شرایط تحت استرس بهبود بخشید

روش های بسیاری وجود دارد که از طریق آن ها می توانید هنگام تجربه استرس، حافظه خود را بهبود بخشید. خوشبختانه، این تکنیک ها  به مدیریت استرس نیز کمک می کنند. یکی از مهمترین کارهایی که می توانید انجام دهید، مراقبت های فردی می باشد: خواب کافی داشته باشید، یک غذاهای سالم بخورید، و استرس خود را مدیریت کنید.

خواب کم کیفیت، استرس زیاد و سایر مشکلات جسمی می تواند بر حافظه تأثیر بگذارد. همچنین استرس موجود، مانع از شکل گیری و بازیابی حافظه می شود.

استراتژی های مهم دیگری نیز وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید. در این قسمت برخی از این استراتژی های وابسته به تحقیقات ارائه شده است که می توانید در شرایط مختلف از آن ها استفاده کنید:

• تمرینات تنفسی و تکنیک های دیگر را به خود آموزش دهید

 در مطالعه ای بر روی پلیس های در حال آموزش دانشکده افسری، مشخص شد که آموزش های روانی می تواند به هنگام تجربه استرس، باعث بهبود حافظه کارآموزان نسبت به دیگر افراد آموزش ندیده شود. تکنیک های مورد استفاده شامل تمرینات تنفسی، تکنیک پر کاربرد مدیریت استرس، و شبیه سازی عملکرد ذهنی می باشد، که موفقیت و تمرکز ذهنی را به وضوح تصویر سازی می کند.این بدان معناست که هنگام ایجاد استرس، می توانید روی تنفس و توجه خود تمرکز کرده، و خود را در حال رسیدن به اهدافتان تصور کنید. مزایای این کار اثبات شده است.

• فعال باشید

 مطالعه ای تأثیرات برنامه تمرینات ایروبیک را بر افراد دارای اختلال حافظه بررسی کرد. نتایج این مطالعه  نشان داد که یک برنامه ورزشی 12 هفته ای حافظه آنها را نسبت به افرادی که در این برنامه شرکت نکرده اند، بهبود می بخشد. افراد شرکت کننده در این مطالعه، اختلالات  شناختی خفیفی را تجربه کرده بودند. بنابراین این نتایج برای کسانی که استرس دارند، می تواند مفید باشد.

• برخی از روش های ساده تمرینی را انجام دهید

 به عنوان مثال، می توانید دستان خود را مشت کرده و باز و بسته کنید، یا چشمان خود را از طرفی به طرف دیگر حرکت دهید. این تمرینات ساده می توانند در شکل گیری حافظه موثر باشند.

تحقیقات اشاره شده در قسمت بالا همگی حاکی از تأثیر استرس بر حافظه افراد هستند. بنابراین با آگاهی از این تأثیرات، و استفاده از استراتژی های پیشنهادی برای بهبود حافظه، می توانیم اثرات منفی استرس را بر سلامت روان و جسم خود کاهش دهیم.