داشتن استرس امری طبیعی و تا حدی جزئی ضروری از زندگی هر فرد است. علیرغم اینکه استرس چیزی است که همه افراد آن را تجربه می کنند، علل ایجاد استرس در هر فرد نسبت به دیگری متفاوت می باشد.
به عنوان مثال، فردی ممکن است از یک ترافیک سنگین کلافه و عصبانی شود، و در عین حال شخص دیگری صدای موسیقی را بلند کند و آن را فقط یک دردسر جزئی قلمداد کند. یا مشاجره با یک دوست می تواند تمام روز شما را خراب کند، در حالی که طرف مقابل به راحتی آن را فراموش می کند.
آنچه باعث ایجاد استرس در هر فرد می شود، چیزی است که در حال حاضر کاملا از آن آگاه هست. اما با توجه به اهمیت مدیریت استرس برای کاهش اثرات آن بر سلامت جسمی و روحی، با کمی تفکر و تأمل درباره خود می توان دریافت که ممکن است فاکتورهای دیگری نیز در ایجاد استرس نقش داشته باشند. بنابراین، برنامه کاهش استرس خود را در ذهنتان داشته باشید.
مشکلات مالی
طبق اعلام انجمن روانشناسی آمریکا، پول مهمترین عامل ایجاد استرس در ایالات متحده است. در یک نظرسنجی در سال 2015، گزارش شده است که 72٪ از آمریکایی ها حداقل بعضی از مواقع در طی ماه گذشته در مورد مسائل مربوط به پول دچار استرس شده اند. اکثر شرکت کنندگان در این مطالعه گزارش دادند که پول یکی از علل اصلی ایجاد استرس است و 77٪ از آنها نگرانی قابل توجهی در مورد امور مالی دارند.
برخی از علائم استرس مالی شامل موارد زیر است:
- احساس اضطراب و نگرانی در مورد مسائل مالی
- جر و بحث با عزیزان خود در مورد مسائل مالی
- داشتن احساس گناه در صورت هزینه کردن برای موارد غیرضروری
- ترس از باز کردن ایمیل یا جواب دادن به تلفن
استرس مالی می تواند ماه ها یا سالها طول بکشد. در طولانی مدت، استرس مربوط به امور مالی منجر به آشفتگی فرد شده، و باعث ایجاد فشار خون شود. همچنین، باعث سردرد، ناراحتی معده، درد قفسه سینه، بی خوابی و در حالت کلی ایجاد احساس بیماری در فرد می شود. استرس مالی همچنین به تعدادی از مشکلات سلامتی از جمله افسردگی، اضطراب، مشکلات پوستی، دیابت و آرتروز مرتبط است.
مسائل کاری
براساس گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، آمریکایی ها در حال حاضر نسبت به 20 سال گذشته 8٪ بیشتر وقت خود را در محل کار می گذرانند، و حدود 13٪ از مردم شغل دوم نیز دارند. حداقل 40٪ از افراد معتقدند شغل استرس زایی دارند و 26٪ گزارش کردند كه معمولاً در کار خود دچار خستگی بیش از حد می شوند.
عوامل بسیاری مانند کار بیش از حد، ناامنی شغلی، نارضایتی از شغل یا وظیفه، و درگیری با رئیس یا همکاران می تواند باعث افزایش استرس شغلی شود. شاید در مورد یک پروژه خاص نگران هستید یا احساس می کنید که با شما ناعادلانه رفتار می شود. در هر صورت، در اولویت قرار دادن کار بر همه چیز می تواند بسیاری از جنبه های زندگی، از جمله روابط شخصی و سلامت روانی و جسمی را تحت تأثیر قرار دهد.
عوامل غیر کاری مانند شرایط روانی فرد، سلامت عمومی، زندگی شخصی و میزان حمایت عاطفی از وی خارج از محیط کار نیز، در ایجاد استرس شغلی در فرد نقش مهمی دارند.
علائم و نشانه های ایجاد استرس شغلی می تواند هم فیزیکی و هم روانی باشد. از جمله:
- خستگی
- سردرد
- درد و کشش عضلانی
- ناراحتی معده
- تپش قلب
- اضطراب
- افسردگی
- نوسانات خلقی
- مشکل در تمرکز یا تصمیم گیری ها
گاهی اوقات افراد در مقابله با استرس شغلی دچار مشکل می شوند، و همین امر بر رفتارهای آن ها نیز تأثیر می گذارد. استرس شغلی در افراد می تواند باعث مشکلات زیر شود:
- افزایش تعداد روزهایی که فرد بیمار است
- کاهش عملکرد شغلی
- ایجاد مشکل در روابط شخصی
- کاهش خلاقیت و ابتکار عمل در فرد
- کاهش میزان صبر و افزایش سطح ناامیدی در فرد
- بی تفاوت شدن نسبت به هر چیزی
- انزوا طلبی
روابط شخصی
در زندگی همه ما افرادی وجود دارند که باعث ایجاد استرس در ما می شوند. این افراد می توانند یکی از اعضای خانواده، همسر یا شریک زندگی، دوست یا همکار ما باشد. افراد سمی در تمام بخش های زندگی ما کمین می کنند، و استرس ناشی از رابطه با این افراد می تواند بر سلامت جسمی و روانی ما تأثیر بگذارد.
در روابط عاشقانه دلایل بسیاری برای ایجاد استرس وجود دارد، و وقتی زوج ها به طور مداوم تحت فشار هستند، این رابطه می تواند در معرض خطر شکست قرار داشته باشد.
علل رایج ایجاد استرس در روابط عبارتند از:
- وقت کافی برای گذراندن وقت با یک دیگر و تقسیم مسئولیت ها ندارید.
- به دلیل مشغله زیاد، مشکلات سلامتی و بهداشتی و هر دلیل دیگری، صمیمیت و رابطه جنسی بین شما کم است.
- شما و شریک زندگی تان باهم در ارتباط نیستید.
- استفاده بیش از حد از الکل یا داروهای دیگر در شما، شریک زندگی تان یا در هر دوی شما.
- شما یا شریک زندگی تان به جدایی فکر می کنید.
- حالتی از کنترل گری یا سوء استفاده در رابطه شما وجود دارد.
علائم استرس مربوط به روابط شخصی شبیه به علائم استرس فراگیر است، و می تواند شامل مشکلات سلامت جسمی و خواب، افسردگی و اضطراب باشد. همچنین ممکن است از دیدن شریک زندگی تان خودداری کنید، یا از حضور او به راحتی عصبانی شوید.
گاهی اوقات، روابط ما با افراد در رسانه های اجتماعی و فضای مجازی مانند فیس بوک یا اینستاگرام می تواند یکی از علل ایجاد استرس مربوط به روابط شخصی مان باشد. به عنوان مثال، رسانه های اجتماعی تمایل دارند افراد را به مقایسه خود با دیگران تشویق کنند، و این مسأله می تواند منجر به ایجاد استرس ناشی از احساس ناکافی بودن در فرد شود.
این مقاله نیز مفید است: علائم و نشانه های استرس بیش از حد
استرس والدین
والدین اغلب با مدیریت برنامه های زیاد شامل شغل، وظایف خانگی و بزرگ کردن فرزندان روبرو هستند. بر عهده گرفتن مسئولیت این الزامات در زندگی یکی از علل ایجاد استرس می باشد.
سطح بالای استرس در والدین باعث می شود آن ها در تعامل با فرزندان خود برخوردی خشن، منفی و مستبدانه داشته باشند. همچنین، استرس در والدین می تواند باعث کاهش کیفیت روابط بین والدین و فرزندان شود. به عنوان مثال، ممکن است به عنوان یک پدر یا مادر ارتباط راحتی با فرزند خود نداشته باشید. بنابراین، فرزندتان برای گرفتن مشاوره و راهنمایی به شما مراجعه نمی کند، و در بیشتر اوقات باهم مشاجره می کنید.
منابع ایجاد استرس در والدین ممکن است شامل درآمد پایین، ساعات کاری طولانی، والدین مجرد (نبود یکی از والدین به هر علتی)، تنش های زناشویی، یا بزرگ کردن کودکی باشد که به اختلال رفتاری یا ناتوانی در رشد مبتلا شده است.
والدین كودكان دارای اختلالهای رفتاری و تأخیر در رشد، بیشتر در معرض استرس والدین قرار دارند. در حقیقت، مطالعات متعددی نشان می دهد که والدین کودکانی که مبتلا به بیماری اوتیسم هستند، نسبت به افرادی که فرزندانشان به این بیماری مبتلا نیستند، میزان استرس بالاتری را تجربه می کنند.
مشغله ها و زندگی روزمره
عوامل استرس زای روزانه باعث ایجاد ناراحتی های روزانه ما هستند. این موارد شامل مواردی از قبیل گم کردن کلیدها، دیر کردن و یا جا گذاشتن یک وسیله مهم به هنگام خروج از خانه است. معمولاً این موارد فقط اشتباهات جزئی هستند، اما در صورت بروز مکرر، به یک منبع ایجاد اضطراب تبدیل می شوند، که بر سلامت جسمی و روانی تأثیر می گذارند.
استرس مربوط به مشغله بیش از حد روز به روز رایج تر می شود. این روزها افراد مشغول تر از همیشه هستند، که این مشغله ها استرس زیادی به زندگی آنها می افزاید.
در بعضی موارد، مشغله های افراد به دلیل ضرورت است. به طور مثال، فرد مجبور به انجام شغل دوم هست. بعضی اوقات، به دلیل احساس گناه است، و نمی خواهد دیگران را ناامید کند. ممکن است نتوانید به افراد “نه” بگویید، و وقت کمی برای خود داشته باشید، یا به دلیل کمبود وقت از نیازهای اساسی خود مانند غذا خوردن درست یا ورزش کردن غافل شوید.
شخصیت و منابع
ویژگیهای شخصیتی شما و منابعی که در اختیار دارید، همگی با تمام موارد فوق گره خورده و می تواند منبع مستقلی برای ایجاد استرس باشد.
به عنوان مثال، برونگراها تمایل دارند استرس كمتری را در زندگی روزمره خود تجربه كنند، و از منابع اجتماعی بیشتری برخوردار باشند، كه این امر در مقابل استرس مؤثر است. افراد کمال گرا ممکن است به خاطر معیارهای دقیقی که دارند، بی دلیل دچار استرس شوند و پیامدهای منفی بیشتری مربوط به سلامت روحی و جسمی نسبت به افرادی که صرفاً روی پیشرفت بالا متمرکز می شوند، تجربه کنند.
با بررسی علل ایجاد استرس و آگاهی از آنچه که عامل اصلی ایجاد استرس در ماست، می توانیم برای مدیریت برنامه ها و در نهایت کاهش استرس خود در زندگی اقدام کنیم.
