خواب همراه با حرکات سریع چشم یا REM یکی از چهار مرحله ای است که مغز در طول چرخه خواب طی می کند. این دوره از چرخه خواب معمولاً حدود 90 دقیقه پس از به خواب رفتن فرد اتفاق می افتد. این نوع خواب با تعدادی از تغییرات فیزیولوژیکی مشخص می شود که شامل شل شدن عضلات، حرکت چشم، تنفس سریعتر و افزایش فعالیت مغز است.
نشانه های خواب همراه با حرکات سریع چشم
مغز و بدن تغییراتی را تجربه می کنند که مشخصه این مرحله از خواب است. برخی از علائم اصلی خواب همراه با حرکات سریع چشم عبارتند از:
- تغییرات دمای بدن
- کشیدگی بدن، به ویژه در صورت، بازوها و پاها
- افزایش فشار خون
- افزایش فعالیت مغز که مشابه حالت بیداری است
- افزایش ضربان قلب
- افزایش استفاده از اکسیژن توسط مغز
- حرکات سریع چشم
- تنفس سریع و نامنظم
- تحریک جنسی
همچنین اکثر افراد یک حالت فلج موقتی را تجربه می کنند که به آن اتونیا گفته می شود.
تأثیرات خواب همراه با حرکات سریع چشم
خواب همراه با حرکات سریع چشم نقش مهمی در رشد مغز و همچنین سایر عملکردها از جمله خلق و خو، حافظه و خواب هایی که می بینیم، دارد.
خواب ها و رویاها
خواب دیدن در مرحله خواب همراه با حرکات سریع چشم اتفاق می افتد. در یک شب معمولی، شما در کل دو ساعت خواب می بینید، که توسط چرخه خواب از هم گسیخته می شود.
محققان دلایل دقیق خوابیدن ما را به طور کامل درک نمی کنند. آن ها می دانند که نوزادان تازه متولد شده خواب می بینند، و محرومیت موش ها از خواب همراه با حرکات سریع چشم باعث کاهش عمر آن ها می شود. سایر پستانداران و پرندگان نیز دارای مرحله خواب همراه با حرکات سریع چشم هستند، اما حیوانات خونسرد مانند لاک پشت ها، مارمولک ها و ماهی ها چنین نیستند.
رویاها می توانند در هر یک از مراحل خواب اتفاق بیفتند، اما آن هایی که هنگام خواب همراه با حرکات سریع چشم اتفاق می افتند، پر تکرار ترین و زنده ترین خواب ها هستند.
رشد مغز
تحقیقات نشان می دهد که خواب همراه با حرکات سریع چشم نقش مهمی در رشد سیستم عصبی مرکزی در دوران نوزادی دارد. فعالیت زیاد مغز در این مرحله از خواب ممکن است در ایجاد و تقویت اتصالات عصبی نقش داشته باشد.
حافظه
رویاها می توانند یکی از راههایی باشند که مغز با استفاده از آن ها خاطرات را یکپارچه می کند. زمان خواب دیدن می تواند دوره ای باشد که مغز می تواند وقایع روز را دوباره سازماندهی و مرور کند، و تجربیات جدید را به تجربه های قدیمی وصل کند.
برخی از محققان معتقدند که رویاها بیشتر شبیه “سر و صدایی” هستند که تفسیر و سازماندهی می شود. این تئوری فعال سازی-سنتز نشان می دهد که رویاها صرفاً تلاش مغز برای درک سیگنال های تصادفی رخ داده در هنگام خواب هستند.
برخی از افراد بیش از دیگران بر رویاهای خود کنترل دارند. برای این افراد، آخرین افکار قبل از خواب ممکن است بر محتوای رویاهای آن ها تأثیر بگذارد.
چالش های مربوط به خواب همراه با حرکات سریع چشم
خواب همراه با حرکات سریع چشم در تعدادی از عملکردها از جمله یادگیری و حافظه نقش مهمی دارد. از هم گسیختگی در خواب همراه با حرکات سریع چشم ممکن است بعضاً منجر به مشکلاتی شود. در نتیجه، کمبود این نوع خواب با چندین مسئله در مورد سلامتی مرتبط است. از جمله موارد زیر:
افزایش وزن
کاهش خواب همراه با حرکات سریع چشم با تغییر در سطح لپتین همراه است، و ممکن است منجر به افزایش اشتها و وزن فرد شود.
تلفیق حافظه
پل مغزی از طریق تالاموس سیگنال هایی را به قشر مخ می فرستد (که فیلتر و رله اطلاعات حسی و عملکردهای حرکتی در اعماق مغز است). قشر مخ بخشی از مغز است که در پردازش اطلاعات (یادگیری، تفکر و سازماندهی) نقش دارد.
به نظر می رسد مناطقی از مغز که هنگام خواب همراه با حرکات سریع چشم فعال می شوند، به یادگیری و حافظه کمک می کنند. نوزادان تقریباً 50٪ از زمان خواب خود را در خواب همراه با حرکات سریع چشم می گذرانند (در مقایسه با 20٪برای بزرگسالان)، که ممکن است با یادگیری بسیار زیاد در دوران نوزادی توضیح داده شود.
اگر مهارت های مختلف به افراد آموزش داده شود، و سپس از خواب همراه با حرکات سریع چشم محروم شوند، اغلب نمی توانند آنچه را که به آن ها آموخته شده، به خاطر بیاورند.
تحرک
خواب همراه با حرکت سریع چشم معمولاً پس از یک دوره خواب عمیق که به مرحله 3 خواب معروف است، شروع می شود. منطقه ای از مغز به نام پل مغزی -جایی که سیگنال های خواب همراه با حرکات سریع چشم از آن منشا می گیرد- سیگنال های نخاع را خاموش می کند. که باعث می شود بدن در هنگام خواب همراه با حرکات سریع چشم بی حرکت باشد.
وقتی پل مغزی سیگنال های نخاع را خاموش نمی کند، افراد رویاهای خود را بروز می دهند. این کار می تواند خطرناک باشد. زیرا تخلیه هیجانی رویاها بدون ورودی از حواس می تواند منجر به حوادث و آسیب های جسمی مانند برخورد به دیوارها و سقوط از پله ها شود. این حالت نادر بوده، و با شایع ترین حالت راه رفتن در خواب متفاوت است که به عنوان اختلال رفتار خواب همراه با حرکات سریع چشم شناخته می شود.
بیشتر بخوانید: استراتژی های رفتار درمانی شناختی
