حقایقی در مورد از دست دادن حافظه

زوال عقلی، بیماری آلزایمر، اختلال شناختی خفیف. این اصطلاحات اغلب برای توصیف از دست دادن حافظه مربوط به سن و سال ذکر شده است. در حالی که تمام این اختلالات از جهاتی با هم مرتبط می باشند، لزوماً یکسان نیستند و اغلب بر افراد تأثیرات متفاوتی می گذارند.

دکتر گاد مارشال، مدیر پزشکی مرکز تحقیقات و معالجه آلزایمر در بیمارستان زنان بریگهام وابسته به هاروارد می گوید: “حتی اگر از بین رفتن حافظه با بالا رفتن سن افراد اتفاقی رایج باشد، باز هم جزئی از پیری طبیعی نیست. تغییرات ناگهانی یا تدریجی مزمن در از دست دادن حافظه و افت روانی می تواند نشانه ای از بیماری های جدی تر باشد.”

در حالی که هیچ درمانی برای اکثر شرایطی که منجر به کاهش شناختی می شود، وجود ندارد، اما شناخت علائم کلیدی می تواند دریچه ای به سمت فرصت هایی برای انجام مراقبت های پزشکی قبل از بدتر شدن وضعیت حافظه فراهم کند. دکتر مارشال می گوید: “این مسأله همچنین می تواند به شما و عزیزانتان کمک کند تاآنچه را که ممکن است با آن روبرو شوید، بهتر درک کنید.”

دو دسته گسترده از اختلالات شناختی، اختلال شناختی خفیف و زوال عقل است. در حالی که افراد دارای اختلال شناختی خفیف، خطر بزرگتری از حد متوسط برای ابتلا به زوال عقل را دارند، برای بسیاری از این افراد، علائم پایدار بوده و پیشرفت نمی کنند. هنگامی که افراد دچار زوال عقل می شوند، تقریباً همیشه وضعیت آن ها بدتر می شود. در این قسمت نگاهی به هر دو نوع اختلال خواهیم انداخت.

اختلال شناختی خفیف

اختلال شناختی خفیف یعنی یک فرد کاهش شناختی جزئی همراه با افزایش سن را بیش از حد معمول داشته باشد. طبق اعلام انجمن آلزایمر، تا 20٪ از بزرگسالان بزرگتر از 65 سال به این اختلال مبتلا هستند.

دو نوع اختلال شناختی خفیف وجود دارد. نوع اول، که به آن amnestic MCI گفته می شود، همراه با برخی مشکلات مربوط به حافظه شامل فراموش کردن مداوم و هر روزه محل قرارگیری برخی از اشیاء مانند عینک خود، یا فراموشی سریع مطالبی که اخیرا آموخته شده، می باشد.

دسته دوم که به آن nonamnestic MCI گفته می شود، شامل ایجاد اختلال در چند حوزه اصلی تفکر، مانند اختلال در توجه و تمرکز، برنامه ریزی، و مهارت های مسیریابی می باشد.

افراد در تشخیص اختلال شناختی خفیف مشکل دارند. زیرا اکثرا این مشکلات ذهنی خود را با سالخوردگی خود مرتبط می دانند، و مورد دیگر اینکه هنوز هم می توانند کارهای روزمره بسیاری را انجام دهند.

دکتر مارشال می گوید: “اختلال شناختی خفیف یک نقص تدریجی است، و ممکن است قبل از اینکه شرایط بدتر شده، و تا زوال عقلی پیشرفت کند، علائم آن به مدت سه تا پنج سال وجود داشته باشد. همچنین، اگر تشخیص داده شود که شما دچار اختلال شناختی خفیف هستید، این بدان معنی نیست که در مسیر سریع زوال عقلی قرار دارید، یا بیماری آلزایمر عامل اصلی علائم موجود در شما می باشد.”

بیشتر بخوانید: تأثیر گیاه رزماری بر حافظه و یادگیری

زوال عقلی

زوال عقلی یک بیماری خاص نیست، بلکه نوعی سندرم ناشی از یک یا چند اختلال در مغز می باشد.

از دست دادن حافظه شایعترین علامت زوال عقل است، اما علاوه بر این مورد، ممکن است افراد در تکلم و صحبت کردن، و همچنین حل مسائل مشکل داشته باشند، تغییراتی در شخصیت و رفتار آن ها ایجاد شود، و در انجام کارهای زندگی روزمره خود مانند پوشیدن لباس و غذا خوردن دچار مشکل شوند. حدود 90٪ موارد زوال عقل ناشی از بیماری آلزایمر، دمانس عروقی یا ترکیبی از این دو است.

بیماری آلزایمر. افراد مبتلا به آلزایمر در به خاطر سپردن اسامی، افراد و رویدادهای اخیر مشکل دارند، و علائم آن ها با گذشت زمان بدتر هم می شود. در نهایت ممکن است در صحبت کردن، خواندن یا نوشتن دچار مشکل شوند، و نحوه انجام کارهای معمول مانند مسواک زدن دندان های خود را فراموش کنند. همچنین ممکن است دچار اضطراب، افسردگی یا پرخاش شوند.

آلزایمر
Pexels/ Alzheimer

محققان معتقدند که دو تغییر در مغز در آلزایمر نقش اساسی دارند: درهم آمیختگی پروتئین تاو و ایجاد پلاک بتا-آمیلوئید.

تاو یک پروتئین طبیعی است که ریزلوله ها را تثبیت می کند، و در انتقال مواد مغذی به داخل و انتقال ضایعات به خارج از سلولهای مغزی نقش دارد. با این حال، گاهی اوقات تاو از طریق ژن های نادرست یا پیری، غیر طبیعی شده، و از ریزلوله ها جدا و باعث از هم پاشیدن ریزلوله ها می شود. وقتی این اتفاق بیفتد، مواد مغذی و سموم دیگر نمی توانند آزادانه در سلولها حرکت کنند. نتیجه: سرانجام سلولهای مغزی می میرند. کلافه های عصبی رشته ای اغلب در نواحی مورد استفاده برای حافظه شکل می گیرند، اما به زودی در بقیه قسمت های مغز نیز گسترش می یابند، و نهایتا باعث از دست دادن حافظه می شوند.

بتا-آمیلوئید قطعه پروتئینی است که در غشای چربی اطراف سلولهای مغزی یافت می شود. هنگامی که بتا آمیلوئیدها با هم جمع می شوند، پلاک هایی در مغز تشکیل می شود، که مقادیر زیادی از آن با مرگ سلول های مغزی همراه است.

با این حال، درهم آمیختگی پروتئین تاو و ایجاد پلاک بتا-آمیلوئید می تواند بدون هیچ گونه علائمی از مشکلات حافظه رخ دهد. دکتر مارشال می گوید: “این افراد در معرض خطر بیشتر علائم آلزایمر قرار دارند، اما لزوماً به آلزایمر و از دست دادن حافظه مبتلا نمی شوند.”

دمانس عروقی. دمانس عروقی، دیگر شکل اصلی زوال عقل است، که در آن مشکلات حافظه به علت انسداد ناشی از ایجاد پلاک کلسترول در رگ های خونی مغز می باشد. انسدادها می توانند میزان اکسیژن را به سلولهای مغزی قطع کنند، که باعث مرگ سلول های مغزی و در نهایت، از دست دادن حافظه می شود.

انسداد در رگ های خونی کوچک می تواند به تعدادی سکته های جزئی منجر شود. این علائم اغلب نادیده گرفته می شوند. زیرا مشابه علائم سالخوردگی مانند فراموش کردن اسامی یا اطلاعاتی که اخیرا آموخته شده اند، هستند. دکتر مارشال می گوید: “حدود 25٪ موارد زوال عقل فقط به علت دمانس عروقی یا همراه با سایر علل است. در ابتدا، آسیب مغزی می تواند بسیار جزئی باشد، و منجر به علائم کوچکی شود، که اوایل قابل توجه نیستند.”

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.