تحقیقات و علوم اعصاب درباره ذهن آگاهی و مغز چه می گویند؟

علم عصب شناسی ذهن آگاهی

همه ما اصطلاح “ذهن آگاهی” را شنیده ایم، اما از دیدگاه مغز و علوم اعصاب ذهن آگاهی واقعا چه معنایی دارد؟ حضور در لحظه بسیار قدرتمند است، و به معنای تمرکز آگاهی در حال حاضر و اکنون است. ذهن آگاهی یعنی هر لحظه از روز را در آغوش بگیرید و نگران نباشید که فردا چه چیزی را به همراه خواهد آورد. زندگی در لحظه می تواند تحول آفرین باشد، اما چه فایده ای برای مغز دارد؟

مغز انسان حاوی صدها تریلیون سیناپس است که به سلول های مغز کمک می کند تا با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. مغز در حدود 80 تا 100 میلیارد نورون دارد که به شکل گیری این اتصالات کمک می کند.

با وجود همه این ها، دانشمندان هنوز درک کاملی از آنچه هنگام تمرین ذهن آگاهی و مدیتیشن در مغز اتفاق می افتد، ندارند.

دانش ما از مغز واقعاً به اندازه قطره کوچکی از یک اقیانوس بزرگ است. زیرا هنوز چیزهای زیادی وجود دارد که باید یاد بگیریم. در این مقاله نگاهی به تحقیقات در زمینه ذهن آگاهی و مغز خواهیم انداخت، مطالعات خاصی را بررسی خواهیم کرد تا بدانیم که ذهن آگاهی چگونه بر مغز تأثیر می گذارد.

محققان حتی در حال بررسی این هستند که چگونه ذهن آگاهی می تواند به مواردی مانند اوتیسم و اختلال نقص توجه و بیش فعالی کمک کند، که می تواند بسیار هیجان انگیز باشد.

مطالعاتی در زمینه ذهن آگاهی و مغز

براساس یک مطالعه، ذهن آگاهی مغز را تغییر می دهد. لوتز، دان و دیویدسون بررسی کردند که چگونه ذهن آگاهی بر روی آمیگدالا، منطقه ای از مغز که در درجه اول با فرآیندهای احساسی مرتبط است، تأثیر می گذارد.

در این مطالعه مشخص شد که این ناحیه از مغز پس از جلسات ذهن آگاهی تمایل به فعالیت کمتری داشته و چگالی ماده خاکستری کمتری پس از پیگیری جلسات ذهن آگاهی دارد.

همچنین هیپوکامپ نیز در ذهن آگاهی نقش دارد. هیپوکامپ، ناحیه مرتبط با حافظه در مغز، به تنظیم آمیگدال کمک می کند. به دنبال آموزش ذهن آگاهی، مشخص شد که این قسمت از مغز نیز طبق نظر گلدین و گراس فعالیت بیشتری دارد.

براساس تحقیقی که در دانشگاه کارولینای شمالی در چاپل هیل انجام شده است، ذهن آگاهی می تواند در پرورش روابط سالم نیز به ما کمک کند.

این مطالعه همبستگی بین تمرین ذهن آگاهی و بهبود روابط را نشان داد. زوجین در این تحقیق صمیمیت و رضایت بیشتر از روابط را در میان سایر موارد گزارش کردند.

سایر مطالعات قشر پیش پیشانی را مورد بررسی قرار دادند. قشر پیش پیشانی بخشی از مغز می باشد که هم با کنترل تکانه و هم با بلوغ همراه است. به دنبال آموزش ذهن آگاهی این قسمت از مغز تمایل به فعالیت بیشتری دارد.

در مطالعه ای که در سال 2005 در نورو ریپورت منتشر شد، نتایج مناطق غشایی ضخیم تر مربوط به توجه و پردازش حسی را در افرادی که مدیتیشن طولانی مدت انجام می دهند، در مقایسه با کسانی که مدیتیشن نکرده اند، نشان داد.

این یافته ها همچنین نشان می دهد که یک تمرین ساده مدیتیشن ممکن است نازک شوندگی قشر مغز را که با افزایش سن ایجاد می شود، جبران کند.

مطالعه ای در مورد یک دوره 8 هفته ای کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی برای پرستاران نشان داد که تمرین ذهن آگاهی نگرش ها و رفتارهای همدلانه را تسهیل می کند، در حالی که تمایل آن ها به پذیرش احساسات منفی دیگران را کاهش می دهد.

فوایدی که تحقیقات نشان داده است

نتایج تحقیقات نشان می دهد که ذهن آگاهی می تواند بیش از آنچه فکر می کنیم، به ویژه در محل کار به ما کمک کند. در تحقیق انجام شده توسط کریستوفر لیدی بیش از 4000 مقاله علمی در مورد درجات مختلف ذهن آگاهی بررسی شده است. محققان تأثیر ذهن آگاهی را از دیدگاه نحوه تفکر، احساس و عملکرد افراد در محل کار و همچنین ارتباط آن ها بررسی کردند.

سپس نتایج مطالعه، با تمرکز روی ذهن آگاهی در کار، در مجله مدیریت منتشر شد. این مطالعه نشان می دهد که:

  • ذهن آگاهی بر عملکرد انسان تأثیر مثبت می گذارد.
  • ذهن آگاهی می تواند به بهبود کیفیت توجه کمک کند.
  • گرچه ذهن آگاهی یک خصوصیت درونی است، اما می تواند بر رفتار بین فردی نیز تأثیر بگذارد.
  • ذهن آگاهی می تواند به ایجاد همدلی و عطوفت بیشتر کمک کند.

در این تحقیق مشخص شد که ذهن آگاهی نه تنها بر توجه تأثیر مثبت می گذارد، بلکه می تواند به بهبود شناخت، احساسات، فیزیولوژی و حتی رفتار کمک کند.

محققان همچنین دریافتند که ذهن آگاهی می تواند به حفظ ثبات توجه کمک کند، و به فرد کمک می کند تا بتواند بر زمان حال تمرکز کند. کسانی که آموزش ذهن آگاهی را به پایان رساندند، قادر بودند بر روی کارهای دیداری و شنیداری، هوشیارتر و متمرکزتر باشند.

همچنین مشخص شد که ذهن آگاهی به بهبود ویژگی منحصر به فرد توجه، پایداری، کنترل و اثربخشی کمک می کند.

همچنین از دیدگاه روابط، ذهن آگاهی می تواند به ما کمک کند تا همدلی و دلسوزی بیشتری داشته باشیم.

به گفته سارا دیوین، دکترای روانشناسی، استاد بهداشت عمومی، ذهن آگاهی نه تنها یک ابزار قدرتمند برای بیماران است، بلکه برای پزشکان و ارائه دهندگان مراقبت های پزشکی نیز مفید می باشد.

مطابق گزارش های کلینیک کلیولند، شواهد زیادی در مورد فواید بسیار ذهن آگاهی وجود دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:

  • بهینه سازی سلامت روان
  • تأثیر مثبت بر مغز و سیستم ایمنی بدن
  • کمک به دردهای مزمن
  • کمک به غلبه بر بی خوابی یا اینسامنیا
تصویربرداری عصبی
Pexels/ Neuroimaging

در یک بررسی بیش از 20 آزمایش کنترل شده تصادفی در سال 2011، نشان داده شد که ذهن آگاهی می تواند به بهبود سلامت کلی روان کمک کند.

ذهن آگاهی همچنین می تواند به کاهش خطر عود افسردگی کمک کند، در عین حال در اختلالات اضطرابی مانند اختلال استرس پس از سانحه نیز موثر است.

ذهن آگاهی نه تنها به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند، بلکه می تواند به بهبود پردازش عصبی ما در طی یک جلسه 10 تا 15 دقیقه ای کمک کند.

ذهن آگاهی همچنین می تواند به تسکین دردهای مزمن کمک کند. با وجود درد مزمن به عنوان یک اپیدمی، یافتن ابزارهای جایگزین بدون استفاده از دارو و مواد مخدر مهم است.

ذهن آگاهی یکی از این ابزارهاست. در این مطالعه، کسانی که تمرین مدیتیشن داشتند کاهش درد و محدودیت های مربوط به درد را از خود نشان دادند. این مزایا با رفتار درمانی شناختی قابل مقایسه بود.

بی خوابی و الگوی خواب نامناسب همچنین می تواند منجر به مشکلات سلامتی دیگری شود. طبق آزمایشات تصادفی کنترل شده، طبق شاخص شدت بی خوابی، مشخص شد که ذهن آگاهی می تواند به کاهش بی خوابی کمک کند.

فرسودگی شغلی یک مشکل بزرگ در صنعت بهداشت و درمان است، و آزمایشات نشان می دهد که ذهن آگاهی می تواند به تقویت انعطاف پذیری و ایجاد تغییرات مثبت در عین کاهش استرس، اضطراب و فرسودگی شغلی در بین کارکنان مراقبت های بهداشتی کمک کند.

ذهن آگاهی چگونه مغز را تحت تأثیر قرار داده و تغییر می دهد

طی 10 سال گذشته، مطالعات در زمینه تصویربرداری عصبی در حالی تغییرات خاصی را در مورفولوژی مغز بررسی کرده است که مربوط به مدیتیشن ذهن آگاهی هستند.

یک متاآنالیز گرفته شده از 21 مطالعه تصویربرداری عصبی، مغز 300 نفر از تمرین کنندگان با تجربه مدیتیشن را بررسی کرد. این مطالعه نشان داد که 8 منطقه منحصر به فرد مغز به طور مداوم در کسانی که تجربه مدیتیشن دارند، تغییر می کند. این 8 منطقه از مغز شامل موارد زیر است:

  • قشر پیش پیشانی Rostrolateral
  • قشرهای حسی
  • اینسولار کورتکس
  • هیپوکامپ
  • قشر سینگولیت قدامی
  • قشر میانی سینگولیت
  • فاسیکولوس طولی برتر
  • جسم پینه ای

روش های دقیق تغییر این مناطق مختلف مغزی از یک مطالعه به مطالعه دیگر متفاوت است. زیرا مطالعات مختلف از اندازه گیری های تصویربرداری عصبی مختلفی استفاده می کنند. با این حال، تغییرات ثابتی در حالت کلی مشاهده شد، از جمله:

  • تغییر در تراکم مغز
  • تغییر در ضخامت بافت مغز
  • افزایش تعداد سلول های عصبی، فیبرها و گلیا ها در یک منطقه معین
  • تغییرات در مساحت سطح قشری
  • تغییر در تراکم فیبر ماده سفید

با بررسی این تحقیق ، مطمئناً می توان روند مثبتی را در کسانی که مدیتیشن و تمرین می کنند، مشاهده کرد. واقعاً همه این مناطق منحصر به فرد مغز چه کاری انجام می دهند؟

قشر پیش پیشانی Rostrolateral منطقه ای از مغز است که با آگاهی بیشتر از فرایند تفکر (فراآگاهی)، پردازش اطلاعات پیچیده و انتزاعی و درون نگری ارتباط دارد.

قشرهای حسی و قشر ایزولیک قسمت هایی از مغز هستند که در زمینه اطلاعات وابسته به حس بساوایی، مانند لمس، درد، آگاهی از بدن و حس های عمقی آگاهانه، قطب اصلی قشر مغز هستند.

هیپوکامپ جفتی از ساختارهای زیر قشری است که در شکل گیری حافظه و همچنین تسهیل پاسخ های عاطفی نقش دارد.

قشر قدامی سینگولیت و قشر سینگولیت میانی آن قسمت هایی از مغز هستند که با کنترل فردی، تنظیم احساسات و همچنین توجه مرتبط هستند.

فاشیکولوس طولی برتر و جسم پینه ای همان تراکت های ماده سفید هستند. این مناطق بین نیمکره مغز و درون آن ارتباط برقرار می کنند.

محققان بر این باورند که تأثیر ذهن آگاهی و مدیتیشن روی این ساختارهای مغزی از نظر اهمیت متوسط به نظر می رسد. این نتیجه با تأثیرات سایر مداخلات مانند مداخلات روانشناختی، آموزش و مداخلات رفتاری قابل مقایسه است.

از آنجا که این مطالعه مناطق مختلفی از مغز را درگیر کرده است، محققان معتقدندکه اثرات مدیتیشن ممکن است جنبه های مختلفی از عملکرد مغز را در مقیاس وسیعی شامل شود، که خود بسیار امیدوار کننده است.

در نتیجه این کار، تانگ، هولزل و پوزنر پیشنهاد می کنند که انجام تمرین ذهن آگاهی از دیدگاه درمان اختلالات بالینی امیدوارکننده است، و به داشتن ذهن سالم و افزایش بهزیستی کمک می کند.

تحقیق در زمینه ذهن آگاهی و مدیتیشن هنوز در مراحل ابتدایی است. حتی با این وجود، تعدادی از مطالعات تغییرات فعالیت مغز را در حالت استراحت و در حین کارهای بسیار خاص مرتبط با تمرین مدیتیشن ذهن آگاهی بررسی کرده اند.

بیشتر بخوانید: بهزیستی اجتماعی و روابط مثبت

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.